Warte uwagi





tekst alternatywny

tekst alternatywny

tekst alternatywny

tekst alternatywny

Kontakt

Adres:
ul. Kościuszki 31
58-150 Strzegom

tel/fax: (74) 8550233

e-mail:

sekretariat@lo.strzegom.pl


adres skrzynki ePUAP: epuapzsostrzegom

Sekretariat

Czynny:
Poniedziałek - Piątek
7:30 - 15:30

Księgowość

Poniedziałek - Piątek
7:30 - 15:30

Logowanie

Nazwa użytkownika

Hasło



Nie masz jeszcze konta?
Zarejestruj się

Nie możesz się zalogować?
Poproś o nowe hasło

Patron szkoły

Tekst alternatywny Tekst alternatywny
Stefan Żeromski - rys biograficzny. Nadanie imienia szkole

Z materiałów źródłowych wynika (1), że w marcu i czerwcu 1967 roku miały miejsce dwa ważne w historii szkoły wydarzenia. Pierwszym było przygotowanie do kapitalnego remontu budynku szkolnego. Drugie na trwałe zapisało się w historii liceum, gdyż wiązało się z wyborem patrona i nadaniem szkole imienia znanego polskiego prozaika, publicysty i dramaturga - Stefana Żeromskiego.
Wybór autora „Przedwiośnia” na patrona był ważnym wydarzeniem w życiu liceum. W wyniku tego procesu szkoła określiła swą indywidualną tożsamość, wyróżniającą ją spośród innych placówek oświatowych. Mogła również oprzeć działania wychowawcze na wartościach potwierdzonych postawą życiową i dokonaniami patrona, postaci ciszącej się olbrzymim uznaniem społeczeństwa.
13 czerwca 1967 roku dyrektor szkoły mgr Edward Rusak zapoznał nauczycieli z treścią pisma Kuratorium Okręgu Szkolnego we Wrocławiu w sprawie trybu ubiegania się o nadanie szkole imienia. W protokole odnotowano: „Przyczynkiem do dyskusji nad imieniem szkoły był konkurs przeprowadzony wśród uczniów pod hasłem «Wybieramy imię szkoły». Padło w konkursie wiele propozycji. Większość uczestników konkursu (157) wysunęło propozycję, alby nasze Liceum nosiło imię Stefana Żeromskiego. Rada Pedagogiczna jednomyślnie zaakceptowała wniosek młodzieży.
Dyrektor szkoły zapewnił, że wystąpi do Kuratorium w z wnioskiem o nadanie szkole imienia Stefana Żeromskiego”.

A oto jak swoje stanowisko w tej sprawie uzasadniło Grono Pedagogiczne:

„Sylwetka Żeromskiego jest dla młodego pokolenia wzorem ofiarnego społecznika i humanisty. Twórczość jego od pierwszej chwili nasycona jest po brzegi problematyką społeczną. Utwory pisarza są żarliwym wołaniem o zmianę nieludzkich stosunków, o zniesienie krzywdy w imię miłości i człowieczeństwa” .(2)

Z kolei w orzeczeniu dotyczącym tej wyjątkowej uroczystości, jaka było nadanie szkole imienia napisano:

„Na podstawie zarządzenia Ministra Oświaty z dnia 23 marca 1967 roku w sprawie nazw szkół ogólnokształcących / Dz. Urz. Min. Ośw. Nr 8 - poz. 131 / Kuratorium Okręgu Szkolnego we Wrocławiu, na wniosek Wydziału Oświaty Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Świdnicy, nadaję Państwowemu Liceum Ogólnokształcącemu w Strzegomiu nazwę o następującym brzmieniu:

„Państwowe Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego w Strzegomiu”.

Niedługo po tym wydarzeniu odsłonięto, ulokowaną na froncie budynku, tablicę z napisem:

„Dla upamiętnienia nadania liceum imienia Stefana Żeromskiego
społeczeństwo miasta
Strzegom, 18 listopada 1967”.

Z czasem, w związku z kolejnymi procesami reorganizacji szkolnictwa, zmianom ulegała nazwa szkoły, ale patron pozostał. Warto zatem przyjrzeć się jego sylwetce i dokonaniom twórczym.
Żeromski urodził się 14 października (3) 1864 roku w Strawczynie koło Kielc, w domu Józefy i Wincentego. Pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej herbu Jelita. Wychował się w Ciekotach w Górach Świętokrzyskich. Spędził tam dzieciństwo, w związku z tym, iż jego ojciec, który wspierał powstańców styczniowych, utracił dobra strawczyńskie na skutek represji rosyjskich i aby utrzymać rodzinę, został dzierżawcą folwarków.
W roku 1873 Stefan uczęszczał do szkoły początkowej w Psarach, a rok później rozpoczął naukę w Męskim Gimnazjum Rządowym w Kielcach. Z tego własnej okresu pochodzą jego pierwsze próby literackie: wiersze, dramaty oraz przekłady z literatury rosyjskiej. Los nie jest dla młodego Żeromskiego łaskawy. Wcześnie traci rodziców. Matka zmarła w 1879 roku, a ojciec w 1883.
Debiut artystyczny młodego Żeromskiego przypada na rok 1882, kiedy to w 27 numerze „Tygodnika Mód i Powieści” ukazuje się przygotowany przez niego przekład wiersza Michaiła Lermontowa, natomiast w „Przyjacielu Dzieci” - utwór „Piosenka rolnika”. W związku z trudnościami finansowymi i kłopotami zdrowotnymi (początki gruźlicy) Żeromski ukończył gimnazjum w 1886 roku bez uzyskania matury. W tym samym roku rozpoczął studia w Instytucie Weterynarii w Warszawie (uczelnia nie wymagała matury), zetknął się z ruchem socjalistycznym i działał m.in. w tajnej akcji oświatowej. Jednak z powodów finansowych już w 1889 roku zmuszony został porzucić studia i rozpocząć pracę guwernera w domach ziemiańskich, m.in. w Łysowie oraz Nałęczowie.
Od 1889 jego utwory ukazywały się na łamach „Tygodnika Powszechnego”. W 1892 pisarz przebywał krótko w: Zurychu, Wiedniu, Pradze i Krakowie. Jesienią tego roku ożenił się z Oktawią z Radziwiłłowiczów Rodkiewiczową, którą poznał w Nałęczowie. W tym samym roku wyjechał, wraz z żoną i jej córeczką z pierwszego małżeństwa, do Szwajcarii, gdzie pracował jako bibliotekarz w Muzeum Narodowym Polskim w Rapperswilu. Tam powstawały m.in. „Syzyfowe prace” i tam zetknął się m.in. z Gabrielem Narutowiczem i Edwardem Abramowskim.
Za debiut książkowy Żeromskiego uznaje się dwa wydane jednocześnie (1896) zbiory krótkich form epickich, tj.: „Opowiadania” (w których znalazły się m.in.: „Zmierzch”, „Zapomnienie”, „Siłaczka” i „Doktor Piotr”) oraz „Rozdziobią nas kruki, wrony” (zawierające m.in.: „Mogiłę”, „Do swego Boga”).
Pisarz posługiwał się pseudonimami: Maurycy Zych, Józef Katerla i Stefan Iksmoreż. Od powrotu do kraju ze Szwajcarii, tj. od roku 1897 aż do 1904, pracował jako pomocnik bibliotekarza w Bibliotece Ordynacji Zamojskiej w Warszawie. Znaczący okazał się również dla Żeromskiego rok 1899, kiedy to na świat przyszedł jego syn - Adam oraz gdy ukazała się powieść „Ludzie bezdomni”. Przełomowy okazuje się jednak rok 1904 i wydana wówczas powieść „Popioły”, której sukces wydawniczy pozwolił rodzinie artysty przenieść się prawie na rok do Zakopanego. Dopiero od tego momentu Żeromski mógł w pełni poświęcić się pracy pisarskiej. Od 1905 roku działał w organizacjach demokratycznych i socjalistycznych. Był inicjatorem założenia Uniwersytetu Ludowego. Organizował kursy dokształcające dla uczniów szkoły rzemieślniczej. W jego domu prowadzono ochronkę i tajną szkołę.
W 1909 Żeromski wyjechał z rodziną na trzy lata do Paryża, a po powrocie do kraju osiedlił się w Zakopanem. W 1913 założył nową rodzinę z malarką Anną Zawadzką. Owocem tego związku była córka Monika. Po wybuchu I wojny światowej zgłosił się do Legionów Polskich, jednak nigdy nie brał udziału w walkach. Wrócił do Zakopanego i działał w pracach Naczelnego Komitetu Zakopiańskiego. Był prezydentem Rzeczypospolitej Zakopiańskiej.
W 1918 Żeromski przeżywał osobistą tragedię. W wyniku choroby zmarł jego dziewiętnastoletni syn.
W wolnej już Polsce Żeromski zamieszkał w Warszawie i brał znaczący udział w życiu literackim. Był inicjatorem powstania Projektu Akademii Literatury Polskiej, Straży Piśmiennictwa Polskiego, a w 1925 roku - założycielem i pierwszym prezesem polskiego oddziału PEN Clubu. W latach dwudziestych osiedlił się w Konstancinie-Jeziornie pod Warszawą, w willi „Świt”, a później mieszkał na Zamku Królewskim w Warszawie. Za powieść „Wiatr od morza”, która ukazała się w roku 1922, Żeromski otrzymał Państwową Nagrodę Literacką. Jego nazwisko wymieniane było również wśród kandydatów do literackiego Nobla. Rok 1924 przyniósł wydanie jego kolejnej powieści - „Przedwiośnia”.
Filister honoris causa polskiej korporacji akademickiej Pomerania zmarł na atak serca 20 listopada 1925 w mieszkaniu na Zamku Królewskim w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie. W 1928 otwarto w Nałęczowie poświęcone pisarzowi muzeum.
Na trwałe zyskał miano „sumienia polskiej literatury”. Jego twórczość Wacław Borowy - wybitny historyk literatury i krytyk literacki - podsumował w słowach: „Był tym, wobec którego niemożliwa była obojętność” .(4)


1) Por. Kalendarium. Akt nadania imienia, [w:] Zespół Szkół Ogólnokształcących w Strzegomiu. 35 lat minęło…, Strzegom 1996, s. 9.
2) Fragmenty uzasadnienia Rady Pedagogicznej. Materiały pochodzą z archiwum szkoły.
3) Jak podaje wiele źródeł, S. Żeromski przyszedł na świat 1 listopada. Data ta pochodzi z metryki chrztu, przechowywanej w Parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Strawczynie. W oficjalnych biografiach podawano datę 14 października.
4) Biogram powstał w oparciu o książkę W. Borowego, O Żeromskim. Rozprawy i szkice, Warszawa 1960.

Tekst alternatywny

Tekst alternatywny
Wygenerowano w sekund: 0.02
6,829,716 Unikalnych wizyt